Klasyk XX wieku

Niepowtarzalny styl dojrzałych dzieł, repertuarowa żywotność wielu utworów,a przy tym wcześniejsze zasługi dla awangardy sprawiły, że w ostatnich latach życia Lutosławskiego postrzegano go jako klasyka muzyki XX wieku. Kolejnych utworów oczekiwano z ciągle rosnącym zainteresowaniem.

W roku siedemdziesiątych piątych urodzin kompozytor „sprezentował” sobie utwór, do którego przymierzył się pół wieku wcześniej, czyli wspominany już Koncert fortepianowy. Parokrotnie podejmowane i zarzucane próby skomponowania takiego koncertu zwieńczyło dzieło, które Krystian Zimerman wykonał podczas festiwalu w Salzburgu w 1988 roku.

Po czterdziestu latach, które upłynęły od Piosenek dziecinnych, powstały Chantefleurs et Chantefables – również do poezji przeznaczonej dla dzieci. Napisane bez zamówienia, były chyba najbardziej osobistym utworem Lutosławskiego.

Głównym wydarzeniem w roku osiemdziesiątych urodzin kompozytora było pierwsze wykonanie IV Symfonii. W lutym 1993 roku zadyrygował nią w Los Angeles. Ten jubileuszowy rok Lutosławski spędził głównie w podróży, dyrygując swoją muzyką. Za prawie sześćdziesięcioletnią pracę twórczą honorowano go licznymi nagrodami, wśród których znalazły się wyróżnienia tak prestiżowe, jak Polar Music Prize i Kyoto Prize. Imponował znakomitą kondycją fizyczną i umysłową, snuł plany na następne lata.